Ο τρόπος με τον οποίο θα δει και θα «ερμηνεύσει» κάθε άνθρωπος μία συμβολική φωτογραφία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις πεποιθήσεις, τις αξίες, τη φαντασία, τη γνώση καθώς και τις αισθήσεις του σώματος- χωρίς να παραβλέπουμε και την ικανότητα κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Είναι οι διάφορες διαστάσεις της ύπαρξής μας, που έχουν μελετηθεί διεξοδικά από την θεραπεύτρια τραύματος Ofra Aylon και που παίζουν καταλυτικό ρόλο τη στιγμή που εσωτερικεύουμε τις εικόνες των συμβολικών φωτογραφιών. Διαφορετική ματιά ισοδυναμεί με συνολικά διαφορετική εμπειρία θέαση. Στα πλαίσια της θεραπευτικής φωτογραφίας, η επαφή με τις συμβολικές φωτογραφίες μπορεί να βοηθήσει στο να αντιμετωπίσουμε τυχόν τραυματικές εμπειρίες ή/και το άγχος της σύγχρονης ζωής.
Οι 6 διαφορετικοί τρόποι να δούμε μια συμβολική φωτογραφία είναι:
- Το διαισθητικό μάτι είναι σε εγρήγορση και αναγνωρίζει εύκολα ένα ενδιαφέρον αντικείμενο. Τα συναισθήματα καθοδηγούν την επιλογή της φωτογραφίας που είναι σημαντική για κάποιον.
- Τα μάτια που παρατηρώντας τη φωτογραφία αναζωογονούνται από τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις αναμνήσεις που αναδύονται από αυτή. Είναι ανοιχτά στις αισθήσεις που προκύπτουν και έτοιμα να εκφράσουν προφορικά τα συναισθήματα.
- Το διαλογικό μάτι βλέπει τις φωτογραφίες σαν μία αλληλεπίδραση με άλλους θεατές. Έχουν ενδιαφέρον να μάθουν πληροφορίες σχετικά με το νόημά της και είναι έτοιμοι να μοιραστούν αυτή την εμπειρία
- Το “κουμπωμένο” μάτι αντιστέκεται πεισματικά. Είναι ανυπάκουο, προκλητικό και ασκεί κριτική.
- Το ενδυναμωμένο μάτι παρατηρεί τις φωτογραφίες από την οπτική του πώς η φωτογραφία δίνει στον θεατή τη δύναμη που χρειάζεται και πώς μπορεί να συμβολίσει τη δύναμη αυτή.
- Το μάτι που επιτρέπει στον θεατή να δει τη φωτογραφία ακριβώς στο φως που χρειάζεται για να τη βιώσει.
Θεραπευτική Φωτογραφία: ένα πολυεργαλείο
Η θεραπευτική φωτογραφία δεν είναι ένα ανεξάρτητο είδος θεραπείας, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο (μεταξύ άλλων μεθόδων) στους περισσότερους τύπους ψυχοθεραπείας. Επιπλέον μπορεί να εφαρμοστεί και σε θεραπευτική εργασία ή διδασκαλία στους τομείς κοινωνικής πρόνοιας, εκπαίδευσης στον τομέα της υγείας, καθώς και στα συνεργατικά περιβάλλοντα εργασίας, π.χ. σε επιχειρήσεις.
*Το Eyes of Light είναι από τους πρώτους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς στην Ελλάδα, που ειδικεύεται στη χρήση θεραπευτικής φωτογραφίας για ευπαθείς ομάδες, όπως η κοινότητα των ανθρώπων με εμπειρία καρκίνου. Υλοποιώντας εργαστήρια και δημιουργικές δράσεις, στοχεύει, μεταξύ άλλων, στην ψυχοκοινωνική ενδυνάμωση αυτών των ομάδων και την ευαισθητοποίηση του κοινού απέναντι στη νόσο.
Μάθε περισσότερα για τα εργαστήριά μας εδώ!
Πηγή: Spectro Cards in Therapy and Counselling, Ulla Halkola, Painosalama, Turku 2011.
Ευχαριστούμε την εθελόντρια Σοφία Κωνσταντινέα για την επιμέλεια του κειμένου.