Μια καλλιτέχνης που συνοψίζει το θριαμβευτικό πνεύμα ενός ατόμου που ξεπερνά τις προκλήσεις μέσω της δημιουργικότητας είναι η Φρίντα Κάλο. Μια από τις πιο αξιοσέβαστες γυναίκες καλλιτέχνες, η τέχνη της έχει επαινεθεί για την πρωτοτυπία της και την σουρεαλιστική, ονειρική, και φανταστική της ποιότητα.
Σε ηλικία έξι ετών, η Κάλο προσβλήθηκε από πολιομυελίτιδα. Σε ηλικία 18 ετών ήταν σε ένα λεωφορείο όταν αυτό ανατράπηκε. Υπέστη πολλά τραύματα, συμπεριλαμβανομένης της σπασμένης σπονδυλικής στήλης, μιας κλείδας και 11 καταγμάτων στο δεξί της πόδι. Σε όλη της τη ζωή η γυναίκα είχε υποτροπές τρομερού πόνου και κόπωσης, που την έκαναν να νοσηλευτεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Χρειάστηκε να υποβληθεί σε περισσότερες από 30 επεμβάσεις. Παρά την ιατρική περίθαλψη που είχε λάβει στο Σαν Φρανσίσκο, τα προβλήματα υγείας της Κάλο συνεχίστηκαν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1940. Λόγω των προβλημάτων της στη σπονδυλική στήλη, φόρεσε 28 ξεχωριστούς υποστηρικτικούς κορσέδες, από ατσάλι και δέρμα σε γύψο, μεταξύ 1940 και 1954. Βίωνε πόνο στα πόδια της, η μόλυνση στο χέρι της είχε γίνει χρόνια και έλαβε επίσης θεραπεία για σύφιλη.
Η Φρίντα Κάλο δίδαξε τον εαυτό της να ζωγραφίζει κατά την αρχική της περίοδο ανάρρωσης. Μέσα από την τέχνη της αντανακλούσε και ξεπερνούσε τα βάσανα και τις απώλειές της. Με το εξαιρετικά εξατομικευμένο στυλ της εξέθεσε τις οικείες πτυχές του εαυτού της. Οι πίνακες της ήταν ένα είδος κάθαρσης, απελευθερώνοντας τη θλίψη και τον πόνο που συνδεόταν με το σωματικό της τραύμα.
Σε πολλές από τις αυτοπροσωπογραφίες της η Κάλο περιβάλλεται από σύμβολα που αντιπροσωπεύουν δεισιδαιμονίες και λαογραφία. Η σουρεαλιστική χρήση της μάσκας και της φορεσιάς είναι μέρος των καθημερινών τελετουργιών στο Μεξικό, και ο θάνατος στη σφαίρα του ιερού, λειτούργησε επίσης ως πηγή για την αντιμετώπιση του ζητήματος της ταυτότητας και του φύλου. Σε ορισμένες από τις αυτοπροσωπογραφίες της, η Φρίντα Κάλο ζωγράφισε τον εαυτό της φορώντας στολίδια και αξεσουάρ που ταυτίζονται με το προ-ισπανικό παρελθόν και τους ιθαγενείς πολιτισμούς του Μεξικού. Αυτοί οι πίνακες, παραπέμπουν σε ισχυρές γυναίκες και θεές, σύμφωνα με τις μητριαρχικές ταυτότητες αυτών των φυλών.
Στο βιβλίο “Frida Kahlo At Home” η συγγραφέας Suzanne Barbezat δηλώνει, “ως έφηβη και νεαρή ενήλικη, η Frida πειραματίστηκε με διαφορετικά στυλ ντυσίματος. Είχε ξεκάθαρα επίγνωση της δύναμης των ρούχων στη δημιουργία της ταυτότητας της και της άρεσε να κάνει δηλώσεις και ακόμη και να σοκάρει τους ανθρώπους με διαφορετική εμφάνισή της”.
Το 1931 η Κάλο είχε μια αποβολή – μια τεράστια τραυματική απώλεια για εκείνη. Όπως εξηγείται στο βιβλίο της Barbezat, η Kahlo ζήτησε από τους γιατρούς να της δείξουν το έμβρυο ή να της δανείσουν ένα ιατρικό εγχειρίδιο, ώστε να μπορεί να φανταστεί το στάδιο ανάπτυξής του. Αν και οι γιατροί αρνήθηκαν την επιθυμία της να δει το έμβρυο, μπόρεσε να ερευνήσει εικόνες σε βιβλία που αργότερα απεικόνισε στη δουλειά της.
Η Κάλο διερεύνησε επίσης τις σεξουαλικές και πολιτιστικές της ταυτότητες γύρω από ζητήματα όπως ο τοκετός και η άμβλωση. Όπως σημειώνει η Μπαρμπεζάτ στο βιβλίο της “Η Φρίντα έσπασε τα ταμπού απεικονίζοντας την σκληρή, ωμή πραγματικότητα των ιδιωτικών της εμπειριών στην τέχνη της. Οι εικόνες μιας γυναίκας στη γέννα, με πόδια απλωμένα και αίμα στα σεντόνια, είναι συγκλονιστικές ακόμα και τώρα, αλλά στη δεκαετία του 1930 πρέπει να ήταν εκθετικά περισσότερο”.
Η Κάλο έγραψε: “Ζωγραφίζω αυτοπροσωπογραφίες, γιατί ζωγραφίζω τη δική μου πραγματικότητα. Ζωγραφίζω ό,τι χρειάζομαι. Η ζωγραφική ολοκλήρωσε τη ζωή μου. Έχασα τρία παιδιά και η ζωγραφική αντικατέστησε όλα αυτά”. Έγραψε στο ημερολόγιο της, “Δεν είμαι άρρωστη, είμαι συντετριμμένη. Αλλά είμαι χαρούμενη που ζω όσο μπορώ να ζωγραφίζω”.
Όπως έχουν κάνει πολλοί καλλιτέχνες, αντί να κρύψει ντροπιαστικά την αναπηρία και τα τραύματά της, η Κάλο χρησιμοποίησε την τέχνη της ως τρόπο για να αποκαλύψει τον πόνο και την τραγωδία της. Μέσα από τις πολλές αυτοπροσωπογραφίες της μπόρεσε να προβάλει τον πόνο της στον καμβά και να ελαφρύνει το βάρος της αγωνίας της.
___
*To Eyes of Light οραματίζεται μια κοινωνία, στην οποία όλοι οι άνθρωποι με σοβαρές ασθένειες, αντλούν δύναμη και χαρά μέσα από την τέχνη. Δείτε πως μπορείτε να συμμετάσχετε τις δράσεις του εδώ.
Πηγή: “Artist Frida Kahlo Transcended Suffering through Art”, The Healing Power of Art & Artists