Η σχέση ανάμεσα στην τέχνη και την ευημερία πάει πολύ πίσω… Η δημιουργικότητα είναι ένα από τα καθοριστικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου. Το παλαιότερο γνωστό αντικείμενο τέχνης είναι ένα κοχύλι καλυμμένο με σημάδια ζιγκ-ζαγκ, που κατασκευάστηκε στην Ινδονησία πριν από 500.000 χρόνια! Ορισμένες έρευνες σήμερα δείχνουν ότι εξελιχθήκαμε να επιδιώκουμε την τέχνη για τον κατακλυσμό συναισθημάτων που μας προσφέρει.
Η ιδέα ότι η τέχνη μπορεί να συμβάλει δυναμικά στη θεραπευτική διαδικασία έχει υιοθετηθεί σε πολλούς διαφορετικούς πολιτισμούς. Ανατρέχοντας στην ιστορία, οι άνθρωποι χρησιμοποίησαν εικόνες, ιστορίες, χορούς και άσματα ως θεραπευτικές τελετουργίες. Για παράδειγμα, οι αρχαίοι Έλληνες έβλεπαν μια άμεση σχέση μεταξύ των έργων τέχνης και της θεραπείας. Πίστευαν ότι η επαφή με αγάλματα και μωσαϊκά μπορούσε να θεραπεύσει τόσο το μυαλό όσο και το σώμα.
Στη Βρετανία υπήρξαν πρωτοβουλίες για την εισαγωγή των εικαστικών τεχνών στα ιατρικά περιβάλλοντα ήδη από το 1736, όταν ο William Hogarth ζωγράφισε μια μεγάλη τοιχογραφία στο νοσοκομείο St Bartholomew’s του Λονδίνου. Κατά τη διάρκεια της βικτωριανής εποχής, έγιναν προσπάθειες να βελτιωθούν ορισμένα νοσοκομεία, μέσω έργων τέχνης, όπως τα διακοσμητικά πλακάκια στο νοσοκομείο Royal Berkshire στο Reading.
Έχουν περάσει σχεδόν 160 χρόνια από τότε που η πρωτοπόρος της σύγχρονης νοσηλευτικής, Florence Nightingale, παρατήρησε ότι τα “αντικείμενα” μπορούν να βοηθήσουν την ίαση ασθενειών. Η ακούραστη θεραπεύτρια έγραψε στις Σημειώσεις της για τη Νοσηλευτική το 1859 ότι: “Η ποικιλία της μορφής και του χρώματος στα αντικείμενα που παρουσιάζονται στους ασθενείς έχει σωματική επίδραση και είναι πραγματικά μέσα αποκατάστασης”.
Έναν αιώνα αργότερα, το 1959, ο οργανισμός Paintings in Hospitals, ξεκινάει να μεταμορφώνει συστηματικά τα νοσοκομεία του Ηνωμένου Βασιλείου, μέσα από την τέχνη, για να εμπνεύσει καλύτερη υγεία και ευημερία για τους ασθενείς, τους φροντιστές και τις κοινότητες της ιατρικής φροντίδας.
Μελέτες δείχνουν ότι η τέχνη μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να παραμείνουν καλά, να αναρρώσουν από ασθένειες και τραυματισμούς, αλλά και να τους υποστηρίξει να ζήσουν μια μεγαλύτερη και πιο ικανοποιητική ζωή.
*To Eyes of Light οραματίζεται μια κοινωνία, στην οποία όλοι οι άνθρωποι με σοβαρές ασθένειες, αντλούν δύναμη και χαρά μέσα από την τέχνη. Με χρηματοδότηση από το Υπουργείο Πολιτισμού, πραγματοποιεί το ερευνητικό έργο “Τέχνη στην Υγεία: Σύγχρονη εικαστική δημιουργία με κοινωνικό προσανατολισμό και συμμετοχικές καλλιτεχνικές πρακτικές προς όφελος των ασθενών”, διερευνώντας τις δυνατότητες ενσωμάτωσης της τέχνης στον χώρο της υγείας στην Ελληνική πραγματικότητα. Δείτε την ιδρυτική μας ομάδα εδώ.
Πηγή: “Arts has always been linked with health”, Paintings in Hospitals